Pakistan Hindistan Hava Savaşının Değerlendirilmesi

Fazıl ALTAY – Times of Defence Yazarı – 22 Eylül 2025

Geleceğin Hava-Hava Angajmanı Uzak Mesafelerden Mi Olacak?

Bu haftaki yazımızı Pakistan ve Hindistan arasında geçtiğimiz 7 Mayıs gecesi yaşanan hava-hava muharebesinin Youtube[1]’da yayınlanan temsili bir videosunu yorumlayarak hazırladık. Gelecekte yaşanacak çatışmalar acaba hep bu şekilde uzun menzilden mi olacak?

Detayları birlikte analiz edelim:

• Pakistan J-10C savaş uçağını harekât boyunca kendi AESA Radarı OFF(yayın yapmaz biçimde) kullanmış, RAFALE Spectra’nın RWR’ı J-10C’nin radar yayınından konumunu tespit edememiş. Karşı saldırı yapamamıştır.

• Pakistan Havadan Erken İhbar Radarı (AEWR) Saab S band Erieye Radarı ile harekâta katıldı. Videoda Pakistan AEWR’i bir Çin radar uçağı olarak temsil edilmiş (doğrusu Saab Erieye). Bunun yanında Hindistan’ın da AEWR kullandığına dair açıklamalar başka kaynaklarda yer alıyordu. Her ne kadar Pakistan Hava Kuvvetleri resmi sunumunda Hint AEWR yer almadı ise de (Görsel-1), değerlendirmemiz Hindistan’ın İsrail EL/W-2090 L Band Radarlı AN-50I tipi erken ihbar uçağını kullandığıdır. Kullanmadılar ise büyük bir Askeri Havacılık Hatası olarak kitaplarda yer alır. Pakistan videodaki gibi Hint uçaklarını tespit ederken, Hindistan AEWR neden Pakistan uçaklarını tespit edemedi?

Görsel-1

CEVAP: İrtifa Bölgedeki coğrafyada düz arazi üzerinde dahi 350-500km menzil ötesinden, 3000feet altı uçan savaş uçağının AEWR tarafından görülmesi mümkün değildir (Görsel-2 ve Görsel-3).

Görsel-2

Görsel-3

DEĞERLENDİRME: Pakistan J-10C ve J-17 Block3’ler 3000feet altı uçuşta olduğu için Hintliler AEWR’de göremiyor, fakat Rafale’ler 3000feet üzerinde (çünkü SCALP menzili uzatma düşüncesinde) iken Pakistan AEWR tarafından tespit ediliyor.

• Pakistan J-10C’leri taşıdıkları ECM Podu KG-600 (Foto-1) ile Hindistan hava sahasında Radar yayını açık olarak gelen düşman uçaklarının arasından RAFALE olan gruba yöneliyorlar. KG-600 Pasif modda (ASELSAN Elektronik Destek Podu gibi) Rafale Radar yayınını alıyor. Aradaki mesafe tahmini 200km olduğu için Rafale Radarı ise J-10C’nin ekoyu alamıyor (noise altı kalıyor). İşte GaAs 838T/R adetli düşük menzilde kalan Rafale radarının yıllardır anlattığımız sorunu. Eğer yayını daha güçlü yapsa idi, GaN T/R olsa idi, J-10C’nin ekosu da güçlü olarak kendine gelecek, dolayısı ile J-10C KG-600 podu 200km’den kullanamayacaktı.

SORU: Pakistan AEWR ile Hint Rafale’leri tespit etmiş iken, neden ECM Poda ihtiyaç duydu?

CEVAP: S Band AEWR uçak tipini ayırt etmiyor (çalışma frekansı gereği). Sadece hedefin yerini, hızını, yönünü bildiriyordu. Pakistan gelen uçaklar arasından Rafale’nin olduğu formasyonu bulmak istediği için, Rafale’nin Radar yayınından uçak tipini tespit etti. Bu demek oluyor ki bazı tatbikatlarda Pakistan Rafale’nin radar yayınını “kaydetmiş, geniş bandda analiz etmiş”. Tekrar gördüğünde de tanıyor. Kardeş Pakistan’ın Elektronik Harp Kütüphanesini biz de kullanıyoruzdur (aslında gerek var mı da sorulabilir).

ÇİN İDDİASI: KG-600 ayrıca Rafale Radarı ve Data Linkini de Jamming (engelledi) yaptı.

Bu iddiaya katılmıyoruz. Çünkü bu durumda Rafale bir saldırı altında olacağını anlayıp, sessiz saldırının SÜRPRİZ etkisi ortadan kalkacak, Hint pilotlar hızla irtifa düşürüp radar örtüsünün altından kaçış yapmaya çalışacaklardır. Rafale için Radar Jamming’e böyle bir durumda ihtiyaç yoktur. Bir katkısı olmaz. Kaybı ise olur.

Foto-1

• Radar yayın OFF Pakistan J-10C’leri Hint Rafale olan formasyona 180km’den her hasıma 2 adet PL-15 atıp güdümü Saab Erieye’a bıraktı. S band yeterli çözünürlük ile >3000feetteki Hint formasyona 1. faz motor ile PF-15 yaklaştı. AESA Arayıcı başlığı ile formasyonda 2 tür düşman uçağı tespit edip hangisi Rafale olduğunu Saab’a aktardı ve 2. faz motoru ile Rafale’ye saldırdı (Görsel-4). Yine videoda RafaleRWR’ın suskun olduğu söyleniyor. Gerçekte son aşamada PL-15 AESA yayınını almış ama Dual pulse motorun 2. kademesi ile tekrar kinetik enerji kazanan 2 adet PL-15’den kaçınması mümkün olmamış (belki 1 tanesinden kaçtı?) şeklinde değerlendirilebilir. Formasyondaki Su-30 MKI ve Mig-29 da vuruluyor görünüyor videoda.

Görsel-4

• Hintliler savaş uçaklarını S-400 korumasındaki bölgelerde uçurup daha uzak mesafeden saldırma taktiğini uyguladı diye video sonunda bir bölüm var. Yerdeki S-400 radarı için de yaptığımız simulasyonda Keşmir dağlık alan dışında dahi, düz alanda 10000feet irtifa altında (Görsel-5, KIRMIZI RENKLİ SAHA) ve 200km menzilde olan Pakistan uçakları olsa dahi zaten S-400 vuramıyor. Özetle, 3000feetteki Pakistan uçağının vurulması için S-400 engel değil. Bu nedenle Hint S-400 eğer vurulmuş ise bunu başka amacı olmalıdır. Pakistan S-400 ilerde yapılacak harekâtlarda dert olmasın diye vurmuş olabilir. Videoda yine CM-400 Hipersonik füze J-17 Block3’den ateşlendi ve S-400’ü anti radyasyon arayıcı başlıkla vurduğu iddia edilmiş. S-400’ün radarlarında sidelobe silindiği için anti radar füzenin güdüm yapması çok zordur. Olsa olsa füzenin IIR başlıklı versiyonu ile vurmuş olabilirler. Pakistan Hindistan içlerinde bazı hedefleri çeşitli silahlarla, kara-kara füzeleri ile vurdu. Bu S-400 mü bunun bağımsız kaynaklarca yayınlanmış bir resmini bulamadık. Pakistan’lı kardeşlerimizde var ve bizi bilgilendirir ise buradan yayınlarız. S-400 de başka Hava Savunma Sistemlerinin Radarları da vurulabilirdir. Vurulmayacağı iddia edilen bir Hava Savunma Sistemi Radarı yoktur.

Görsel-5

SONUÇLAR ve TSK için ÇIKARIMLAR:

• Bu hava savaşı tipi 4. NESİLLER arasında geçerlidir. Bir tarafta 5. Nesil olursa denge bozulur, 5. Nesil bariz avantajlı olur. Her 2si de 5. Nesil savaş uçaklarının savaşı 50km civarında başlar (eğer biribirini bulabilirlerse). Pakistan-Hindistan savaşı her zaman geçerli bir şablon oluşturmaz.

• Pakistan Saab Erieye ile PL-15 güdümünü MİLLİ LİNKi Link 17 ile yapmıştır. Ülkemizde S-400’ü milli linke bağlayamayız propagandası zaten çökmüştü, tekrar teyid edilmiş oldu. S-400’ü Milli T-Link ile SİPER’e ve HİSAR’a bağlayabiliriz.

• Rafale kendisini yenilemelidir. Bazı yerleri anlattık diğer detaylara gerek yok. 1980’lerde tasarlanıp SAM batarya radarı Spectra ile bastırmak konsepti yetmiyor.

• J-10C hiçbir zaman AESA radarını kullanmadı. Bu sadece 4. Nesiller arası savaşta olur. J-10C yerinde, F-16 kanat altında 2 adet SİPER Block1 füzesi 3000 feetten ateşlenmiş olsa idi +150km’den aynı Rafale’yi, AEWR güdüm ile bugün de vurabilirdi. SİPER, GÖKTUĞ, GÖKHAN ve GÖKBORA hepsi gelecek bloklarda (Gökhan, Gökbora ilk blokta) AESA arayıcı başlıklı olmalıdır.

• Düşman AEWR uçaklarını 250-300km’den vurmak için S-400 elimizde şuan tek silahtır. SİPER Füzelerinin menzili uçak vurmak için acilen +300km’ye çekilmelidir.Bu bize S-400 ötesinde bir avantaj kazandıracaktır. Balistik füze önleme SİPER füzesinden daha öncelikli olduğunu değerlendiriyoruz.

• ASELSAN AESA S & L Band Yerli-Milli AEWR uçak radarı geliştirme programları IDEF25’de imzalandı. Türkiye’ye çok sayıda ve ön cephede insansız AEWR radarlar uçak/droneları gereklidir.Bu düşman 5. Nesilleri tespit için de gereklidir. Nedeni bakınız alt Görsel-6 ve Görsel-7.

5. Nesiller arasındaki savaş uzun menzillerden gerçekleşmez. Biribirini radarlarda 40km civarı, IRST’de 50km civarı tespit etmeleri mümkündür. Bu tür savaş dogfighttır.

Bir 5. Nesil savaş uçağının diğer 5. Nesil savaş uçağını çatışma ortamında bulması çok zordur. AWACS da F-35 gibi bir savaş uçağını 120km’den tespit eder ama F-35 AWACS’a 150km’den ateş açabildiği için AWACS kullanımı çok risklidir. Ancak insansız AWACS drone/AEWR drone dünyada çalışılmakta olan yeni bir konsepttir.

Görsel-6

Görsel-7

[1]https://www.youtube.com/watch?v=M23oE_tWX0c&t=16s