F-35’leri Görünmez Yapan Türk Bilim İnsanı: Ergün Kırlıkovalı
F-35 savaş uçaklarının görünmezlik kaplamasının arkasındaki isim Türk mühendis Ergün Kırlıkovalı çıktı. Kırlıkovalı, Yeni Birlik gazetesine verdiği röportajda ABD’ye göç sürecini ve F-35 programına uzanan yolculuğunu anlattı.
Dünyanın en gelişmiş savaş uçaklarından biri olan Lockheed Martin üretimi F-35’ler, radar görünürlüğünü azaltan özel kaplama sayesinde “görünmez” olarak tanımlanıyor. Bu yüksek teknoloji kaplamanın ardındaki isim ise Türk mühendis ve kimyager Ergün Kırlıkovalı.
Kırlıkovalı’nın geliştirdiği özel polimer kaplama, F-35’lere düşük radar kesiti kazandırarak uçağın hayalet özelliğini mümkün kılıyor. Türkiye’nin F-35 ortaklığından çıkarılmasına rağmen, programın en kritik bileşenlerinden birinin bir Türk tarafından geliştirilmiş olması dikkat çekti.
“F-35 Serüveni 1988’de Başladı”
Ergün Kırlıkovalı, Yeni Birlik gazetesine verdiği özel röportajda, F-35 görünmezlik projesine uzanan yolculuğunu anlattı.
Kırlıkovalı, hikayesinin 1988 yılında Northrop Grumman’ın B-2 Stealth Bombardıman Uçağı projesine davet edilmesiyle başladığını söyledi:
“Bizden çelik kadar sert ama aynı zamanda esnek bir malzeme istediler. Birçok firma bunun imkânsız olduğunu düşünüp çekildi. Biz ise sabırla çalıştık. Uzun test süreçleri sonunda 1998’de tek tedarikçi olduk. Bu başarı bizi F-35 programına taşıdı.”
“Görünmezlik Formülünü 2003’te Bitirdik”
Kırlıkovalı, görünmezlik sağlayan kaplamanın tasarımının 2003 yılında tamamlandığını ve 2006’da ABD Hava Kuvvetleri şartnamelerine tek tedarikçi olarak girdiklerini ifade etti:
“Üç yıl boyunca gece gündüz test yaptık. Yüzlerce denemeden sonra formül mükemmelleşti. 2006’da şartnameye girmemiz, yılların emeğinin karşılığıydı.”
Kuyruklardan ABD’ye: Bir Başarı Hikayesinin Başlangıcı
Boğaziçi Üniversitesi Kimya Bölümü mezunu olan, Manchester Üniversitesi’nde Polimer Bilimi üzerine yüksek lisans yapan Kırlıkovalı, Türkiye’den ayrılma kararını 1980’lerdeki ekonomik sıkıntılar nedeniyle aldığını söyledi.
“Askerlikten sonra ülkedeki kuyruklar, yokluklar, geçim zorlukları beni yurt dışına yöneltti,” diyen Kırlıkovalı, ABD’ye yerleştikten sonra çok uluslu bir şirkette kimyager olarak çalışmaya başladığını anlattı.
Kazandığı deneyimlerle kendi şirketini kurduğunu belirten Kırlıkovalı, uçucu madde (solvent) içermeyen özel formüller geliştirerek Amerikan sanayisinde adını duyurdu.
Deniz Kuvvetleri’nden F-35 Programına
Kırlıkovalı, ABD Deniz Kuvvetleri için geliştirdiği korozyon önleyici bakım-onarım malzemeleri sayesinde savunma sanayinde güven kazandı. Bu başarı onu doğrudan ABD Hava Kuvvetleri’nin görünmezlik programına taşıdı.
“Önce Deniz Kuvvetleri için tek tedarikçi olduk. Bu bizi görünmezlik kaplama programına davet ettirdi. Orada da aynı başarıyı tekrarladık” dedi.
Türk Mühendis Dünyanın En Gizli Programlarında
Bugün ABD’nin en gizli savunma projelerinde adı geçen Kırlıkovalı, geliştirdiği malzemelerin stratejik önemine rağmen Türk köklerini hiç unutmadığını söyledi.
Başarısını “bilim, sabır ve adanmışlık” olarak tanımlayan Kırlıkovalı, gençlere de “pes etmemeleri” çağrısında bulundu.
