TEKNOFEST Mavi Vatan Festivali Öncesinde Türkiye’nin Sondaj Filosunun Teknik Özellikleri

Times of Defence Konuk Yazar – Şahin Güleryüz, Maden Mühendisi, Araştırma Görevlisi – 03 Eylül 2025

Giriş

Türkiye, özellikle son yıllarda denizlerde enerji arama kapasitesini önemli ölçüde geliştirmiştir. Fatih, Yavuz, Kanuni, Abdülhamid Han adlı mevcut sondaj gemileri  ve yeni eklenen 7’nci nesil ikiz gemilerle birlikte Türkiye, “Mavi Vatan” stratejisi kapsamında derin denizlerde hem keşif hem de üretim kabiliyetini üst seviyelere taşımaya devam etmektedir. Enerjide tam bağımsızlık hedefi doğrultusunda atılan bu adımlar; teknolojik donanım, operasyonel sürdürülebilirlik ve stratejik manevra kabiliyetleri anlamında kritik bir öneme sahiptir.

Stratejik 1: Mevcut Filonun Teknolojik Temelleri

• Fatih: Türkiye’nin altıncı nesil ultra derin deniz sondaj gemisi olup; 229 metre uzunluğunda, 36 metre genişliğinde, yaklaşık 51.283 groston ağırlığındadır. 12.200 metre derinlikte sondaj yapabilme yeteneğine sahiptir. Aktif konumlandırma sistemi sayesinde ise dalgalara karşı bile stabil kalabilmektedir.
• Yavuz: Yaklaşık 230 metre uzunluğunda, çift kuleli yapısıyla eş zamanlı işler yapılabilmesine imkân tanımaktadır. 12.200 metre derinlikte çalışabilmekte ve içerisinde spor, sinema, mini hastane gibi sosyal alanlar bulunmaktadır.
• Kanuni: 227 metre uzunluğundadır; Sakarya Gaz Sahası gibi bölgelerde sondaj ve test görevleri yapmıştır.
• Abdülhamid Han: Yedinci nesil üstün teknolojiye sahiptir. 238 metre uzunluğunda, 42 metre genişliğinde ve 104 metre kule yüksekliğine sahiptir. 200 mürettebat kapasitesi ve 12.200 metre derinlikte çalışma kabiliyeti ile filodaki en güçlü gemi olarak değerlendirilmektedir.

Stratejik 2: Yeni İkiz Gemi Katılımları – 7’nci Nesil Gücü

• 2025 yılı itibariyle Türkiye Petrolleri Enstitüsü (TPAO) filosuna, Güney Kore yapımı 7’nci nesil ikiz derin deniz sondaj gemileri katılmıştır. Her biri 228 metre uzunluğunda, 42 metre genişliğinde; 12.000–12.200 metre derinlikte sondaj yapabilmektedir. Sondaj gemisi, ayrıca 200 personel kapasiteli yaşam alanına sahiptir.
• Bakımları tamamlanan bu yeni gemilerin 2029’a kadar kesintisiz faaliyette olabileceği belirtilmektedir.
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Sayın Alparslan Bayraktar, bu gemiler sayesinde Türkiye’nin dünyadaki en modern ilk dört enerji filosu arasında yer aldığını vurgulamıştır.

Stratejik 3: Operasyonel ve Stratejik Kazanımlar

• Kapasite ve Teknoloji: Fatih ve Abdülhamid Han gibi gemiler ultra derin sondaj ve aktif konumlandırma gibi gelişmiş sistemlerle donatıldığı için zorlu deniz koşullarında bile güvenilir bir operasyonel süre sağlamaktadır. Yeni ikiz gemilerle birlikte bu kapasite daha da artmıştır.
• Operasyon Sürekliliği: 2029’a kadar kesintisiz faaliyet gösterebilecek gemiler, uzun dönem operasyon planlamasında büyük avantaj sağlayacaktır.
• Stratejik Konumlandırma: Hem Karadeniz hem Akdeniz’de arama ve üretim çalışmalarının yoğunlaşmasına olanak sağlayan bu gemiler, Mavi Vatan vizyonunun doğal bir uzantısıdır. Ayrıca Oruç Reis gibi sismik gemilerin geri dönmesi ve yeniden devreye girmesi de kabiliyet yelpazesini genişletmiştir.

Sonuç Yerine

Türkiye’nin sondaj filosu; teknoloji, hacim ve stratejik erişim açısından büyük bir ilerleme kat etmiştir. Altıncı ve yedinci nesil gemilerle sağlanan derin deniz sondaj kapasitesi, “Mavi Vatan” vizyonunu sahada somutlaştırmaktadır. Savunma sanayi ve enerji arama bağlamında TEKNOFEST gibi platformlar öncesindeki bu gelişimler, ülkemizin hem bölgesel hem de küresel rekabet gücünü artırmaktadır. Özetle, filoda oluşan bu yenilikler Türkiye’yi dünyada enerji sondajında daha aktif, güçlü ve özerk bir aktör konumuna taşımaya devam edecektir.

Kaynakça

Türkiye’nin Sondaj Filosu https://mavivatan.net/turkiyenin-sondaj-filosu/

Teknik ve operasyonel veriler (Fatih, Yavuz, Kanuni, Abdülhamid Han, 7. nesil gemiler): https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/turkiye-enerji-filosunu-yeni-gemilerle-guclendiriyor/3638268?utm_source

Yeni gemiler ve 7’nci nesil ikizler hakkındaki bilgiler https://enerji.gov.tr/haber-detay?id=21537&utm_source

Yeni gemilerin operasyonel avantajları ve Mavi Vatan vizyonundaki rolü https://denizgundem.com/mavi-vatan-yeni-sondaj-gemisi-goreve-basliyor/?utm_source