Türkiye’nin Havadan Stratejik Elektronik Taarruz ve Destek Kabiliyeti: HAVASOJ
Times of Defence Yazarı – Mehmet Uslu – 03 Kasım 2025
Modern muharebe sahasında elektromanyetik spektrumun kontrolü, hava üstünlüğü kadar kritik hale gelmiştir. Düşman radar ve haberleşme sistemlerinin tespiti, karıştırılması ve aldatılması; özellikle sınır ötesi harekâtlarda dost unsurların güvenliğini sağlamak açısından hayati öneme taşımaktadır. Türkiye’nin artan bölgesel gücü ve müdahaleleri, yüksek tehdit ortamlarında elektronik harp kabiliyetlerinin mobil ve stratejik platformlara taşınmasını zorunlu kılmaktadır. HAVA SOJ, bu ihtiyaca doğrudan yanıt veren, tehdit bölgesine girmeden etkili elektronik taarruz gerçekleştirebilen bir sistemdir.
TUSAŞ ve ASELSAN İş Ortaklığı tarafından yürütülen HAVA SOJ Projesi, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç duyduğu elektronik harp özel görev uçaklarının geliştirilmesi amacıyla başlatıldı. Havada uzaktan elektronik destek ve elektronik taarruz kabiliyetlerine sahip HAVA SOJ Sistemleri, Türkiye’nin savunmada dışa bağımlığı asgariye indirilmiş ülke hedefine büyük katkı sağlaması bekleniyor. TUSAŞ ana yükleniciliğinde yürütülen HAVA SOJ Projesi, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç duyduğu elektronik harp özel görev uçaklarının geliştirilmesi amacıyla Ağustos 2018’de başlatılmıştı. Proje kapsamında toplamda 4 adet Hava SOJ uçağının geliştirilerek silahlı kuvvetlere teslim edilmesi hedefleniyor. Projede TCI ile yaklaşık 5 yıl olarak öngörülen bir takvime uygun olacak şekilde çalışmalar yürütülecek ve bu süre zarfında TUSAŞ ve TCI Kabin İçi Sistemleri A.Ş. mühendisleri ortak çalışmalar yürüterek üretilmektedir.
EH sistemlerinin “combat proven” (muharebe sahasında rüştünü kanıtlamış) statüsüne ulaşmış olması, HAVA SOJ’un sahada denenmiş konseptler üzerine inşa edildiğini ve operasyonel güvenilirliğe sahip olduğunu göstermektedir. Artan çevresel ve global tehditler neticesinde ordumuzun ihtiyaçları, talepleri ve halkımızın esenliği göz önünde bulundurularak HAVA SOJ projesi başlamıştır.
Teknik Özellikler ve Performans Parametreleri
Platform: Bombardier Global 6000
- Maksimum Menzil: 10.927 km
- Seyir Hızı: 904 km/s
- Maksimum İrtifa: 15.545 m
- Motor: Rolls-Royce BR710A2-20
- Kabin Hacmi: 60,6 m³
- Maksimum Kalkış Ağırlığı: 45.132 kg
Görev Sistemleri
- Geniş frekans bandında etkinlik
- Yüksek karıştırma çıkış gücü
- Radar ve haberleşme yayınlarında hassas yön ve konum tespiti
- Aktif faz dizili elektronik tarama teknolojisi
- Frekans atlamalı DSS ve Data Link sinyallerine karşı etkinlik
- Radar ve füze tehditlerini algılama ve karşı tedbir atımı
Alt Sistemler
- Radar ED/ET Alt Sistemi
- Haberleşme ED/ET Alt Sistemi
- Kendini Koruma Alt Sistemi
- Yer Destek Merkezi ile koordineli görev icrası
Operasyonel Kullanım Alanları ve Entegrasyon Kabiliyetleri
HAVA SOJ, taarruzi hava harekâtlarında düşman radar ve haberleşme sistemlerini baskılayarak dost muharip unsurlar için emniyetli koridorlar oluşturur. İHA taarruz konseptleriyle entegre çalışabilir; kara ve hava EH sistemleriyle müşterek görev icrasını mümkün kılmaktadır. Yüksek irtifada uzun süreli görev icrası sayesinde geniş alanlarda elektronik baskı kurabilir. Yerli ve milli olarak geliştirilen ADVENT savaş yönetim sistemi ile entegre olarak çalışarak gerçek zamanlı veri paylaşımı ve görev koordinasyonu, sahadaki karar alma süreçlerini hızlandırır.
Stratejik ve Endüstriyel Etkiler
Türkiye’nin bölgesel elektronik harp kapasitesini artırır. Kullanılan uçağın ve entegre sistemlerimiz sayesinde yüksek mesafeler kat ederek operasyon gerçekleştirebilir. Sınır ötesi harekâtlarda caydırıcılığı ve operasyonel esnekliği artırmaktadır. EH mimarisinde müşterek kullanım konseptini destekler ve tam entegre olur. Kullanılan görev sistemlerinin tamamı yerli imkânlarla geliştirilmektedir. ASELSAN ve TUSAŞ iş ortaklığı, savunma sanayii ekosisteminde yüksek teknoloji üretimini destekler ve teşvik ederken olası dış alımların önüne geçerek ülkenin savunmasını sağlarken ekonomik olarak da katkı sağlamış olur. Uzun vadede, savaş sahasında kendini ispat etmiş bir sistem olarak ihracat potansiyeli taşımaktadır.
Değerlendirme ve Sonuç
HAVA SOJ projesi, Türkiye’nin elektronik harp kabiliyetlerini stratejik düzeyde mobilize eden, yüksek teknolojili ve yerli üretim odaklı bir savunma platformudur. Sahada tescillenmiş EH konseptlerinin üzerine inşa edilen bu sistem, hem teknik hem operasyonel açıdan ileri düzeyde yetenekler sunarak Türkiye’nin öz savunmasında da büyük bir çarpan olarak karşımıza çıkmaktadır. Geniş frekans bandında etkinlik, yüksek çıkış gücü ve entegre görev icrası gibi özellikleriyle, modern muharebe sahasında elektromanyetik üstünlük sağlama hedefini gerçekleştirecek niteliktedir. Türkiye’nin gelişmiş EH sistemlerine sahip olması dost ve hasım ülkeler tarafından dikkatle izlenmekte; dosta güven düşmana karşı caydırıcı güç sağlamaktadır. Bu bağlamda HAVA SOJ, yalnızca bir platform değil; Türkiye’nin savunma teknolojilerinde geldiği noktayı ve geleceğe dönük stratejik vizyonunu temsil eden bir sistemdir.
