Yüksek Manevra Kabiliyetli Süpersonik Avcı Uçağı F-22 Raptor

Güldeniz Suna – Times of Defence Araştırmacısı – 01 Kasım 2025

Gelişen ve değişen küresel dengelerin gerektirdiği muharebe dönüşümü ile beraber ileri teknolojik ürünler ortaya çıkmış, hava harbini etkileyen bu modernleşme süreci kapsamında da yeni nesil savaş uçakları geliştirilmiştir. Uluslararası sistemde rekabete neden olan bu süreç çerçevesinde ortaya çıkan 5. nesil savaş uçakları, kendisine sahip olan ülkeleri avantaj sahibi yapmakta olup stratejik üstünlüğe eriştirmektedir. ABD Hava Kuvvetleri envanterinde bulunan F-22 Raptor uçağı da, hâlihazırda olan hava filosunun gücünü artırmış ve ABD Hükümeti’ne stratejik avantajlar sağlamıştır.

Genel çerçevede Lockheed Martin, birkaç adet lokal bölgede Boeing üretimi olan ve Lockheed Martin YF-22’den türetilerek geliştirilen F-22, ABD Hava Kuvvetleri Gelişmiş Taktik Savaş Uçağı (ATF) programında yer alan hava-hava ve hava-kara görevi yapan süpersonik bir avcı uçağıdır.

Teknik Özellikleri ve Uçuş Yetenekleri

18,92 m, 5.08 m boy, 13,56 m kanat açıklığı ve 78,04 m² kanat alanına sahiptir. NACA 6 kanat profilli uçak, 38.000 kg yük ile kalkış yapabilmektedir. Dahili 8200 kg veya 600 ABD galonluk tanklarla 2 adet olmak üzere 12.000 kg yakıt taşıyabilmektedir. SIGINT, keşif ve elektronik harp yeteneklerine sahip olan uçak, radardan kaçabilen ve gelişmiş manevra kabiliyetiyle tehdit unsurları atlatabilen bir yapıdadır. Çift jet motor gücüyle birlikte gelişmiş aviyonik-silah sistemleri ve iletişim-sensör sistemleri sayesinde yüksek uçuş performansı sergileyerek gerçek zamanlı veri iletimi ve görüş mesafesini aşan hedeflere saldırı gerçekleştirmektedir.

Çoklu görev kabiliyetli ve hava üstünlüğü elde edebilen uçağın 2x Pratt&Whitney F119-PW-100 güçlendirilmiş turbo fan ile 2,25 Mach hız ve 3000+ km menzile ulaşabilmektedir. Süpersonik seviyede ise 185 km menzille seyir eden uçağın servis tavanı 20.000 m’dir.

Entegre Silah Kapasiteleri

Dahili silahlarda kullanılan 480 mermi kapasiteli 1× 20 mm M61A2 Vulcan döner topu, AIM-120 serisi ve AIM-9M/X seri füzeleriyle GPS/INS, IR arama, düşük hedef kaçış oranı, yüksek manevra kabiliyeti, kaska hedef işaretleme gibi teknik yeteneklere sahip olan F-22 savaş uçağı kısa ve orta menzil hava-hava görevlerini gerçekleştirebilmektedir. Uçağın bu füzeler için kapasite miktarları ise şu şekildedir:

6x AIM-120C/D AMRAAM

4x AIM-120A/B AMRAAM

2x AIM-9M/X Sidewinder

Hava-yer görevinin icrası için kullanılan GBU-39 Küçük Çaplı Bomba (SDB) ve Boeing yapımı Müşterek Doğrudan Taarruz Mühimmatı (JDAM) GPS/INS güdümlü kitler ile hedeflerin imhası aşamasında pilota avantajlar sunmaktadır. JDAM kitinde uçuş öncesi hedef unsurun koordinatları işlenerek uçuş esnasında düşman hava savunma sistemine girmeden direkt atış gerçekleştirilebilmektedir. Gereken durumlarda ise pilot mühimmatı bıraktıktan sonraki aşamada koordinat üzerinde değişiklik yaparak mühimmatın hedefe isabet oranını artırabilmektedir. Hava-hava görevlerinde kullanılan AIM füzeleri hava-yer alanında kullanılabilmekte olup bu görev kategorisindeki ürün kapasiteleri şu şekildedir:

2x 450 kg JDAM ve 2x AIM-120 veya

8x 110 kg GBU-39 SDB ve 2x AIM-120 veya

4x 110 kg GBU-39 SDB ve 4x AIM-120

2x AIM-9

Sonuç Yerine: Nesildaş Savaş Uçakları ve Trump’ın Rozet Hamlesi

Süpersonik uçakların dikkat çekip önem kazandığı dönemde öne çıkan F-22’nin operasyonel kabiliyetleri gözardı edilemeyecek nitelikte olmakla beraber kendisiyle aynı nesile sahip olan ve farklı ülkelerin geliştirmiş olduğu savaş uçakları da incelenmeli ve yetenek/performans çerçevesinde değerlendirilmelidir.

Yurtdışına satışı yapılmayan F-22’nin yeteneklerinin kendi içerisinde kullanılması, diğer ülkelerin F-35 uçağına talebini artırmakla beraber kendi uçaklarını geliştirmesine neden olmaktadır. ABD Başkanı Donald Trump’ın son zamanlarda yaptığı ikili diplomatik görüşmelerde F-22 rozetini takması akıllarda soru işaretine neden olarak bu durumun bir mesaj mı yoksa Trump’ın sadece altın rengini sevmesinden dolayı mı taktığı hâlâ cevabını aramaktadır.