KÖSTEBEK: Mikrodalga Tabanlı Yer Altı Patlayıcı Tespit ve Görüntüleme Sistemi Üzerine Bir Değerlendirme
Times Of Defence Yazarı – Öğr. Gör. Ömer Memoğlu – 17 Eylül 2025
Günümüzde asimetrik tehditlerde ciddi bir artış yaşanmakta ve güvenlik güçlerimizin karadaki mücadeleleri yalnızca toprakların yüzeyinde değil, toprakların altında da devam etmektedir. MKE tarafından geliştirilen KÖSTEBEK sistemi, mikrodalga tabanlı bir yer altı patlayıcı tespit ve görüntüleme sistemi olarak karşımıza çıkmaktadır. KÖSTEBEK sistemi sayesinde güvenlik güçlerimiz yer altında etkin bir gözetim ve tespit kabiliyetine erişmiş olacak.
Özellikle el yapımı patlayıcılar (EYP), klasik metal dedektörlerle kolaylıkla tespit edilemeyen plastik tabanlı patlayıcılar ve metal yoğunluğu düşük mühimmatlar kritik güvenlik açıkları yaratmaktadır. Bu bağlamda MKE tarafından geliştirilen KÖSTEBEK sistemi, yer altını mikrodalga tabanlı görüntüleme teknolojisi ile tarayarak klasik yöntemlerin ötesine geçen bir çözüm sunmaktadır. Sistem, hem iç güvenlik hem de askerî harekât ortamlarında güvenlik güçlerinin operasyonel etkinliğini artıracak bir teknoloji olarak dikkat çekmektedir.
Teknik Özellikler
21. yüzyılda klasik metal detektörleri ve sahada askerî personel/güvenlik güçleri ile alan taraması yapma faaliyetini KÖSTEBEK’li İKA’lar ile güncellemenin zamanı geldi. KÖSTEBEK sayesinde tehditler minimize edilerek mikrodalga ışınlarıyla toprağın altını görüntülemek artık mümkün olacak.
KÖSTEBEK’in temel işleyişi düşük güçlü mikrodalga ışınlarının toprağa gönderilmesi ve geri yansıyan sinyallerin analiz edilmesi esasına dayanıyor. Entegre anten dizisi yüksek çözünürlüklü bir tarama imkânı sağlarken, yapay zekâ altyapısı sayesinde elde edilen verilerin gerçek zamanlı sınıflandırılması da gerçekleştirilebiliyor.
Sistemin öne çıkan teknik detayları ise şu şekilde:
- Yerin Altını Görme: Mikrodalga ışınlarıyla yüzey altındaki yapıların görüntülenmesi
- Metal Algılama: Klasik dedektör sinyalleriyle metalik patlayıcıların tespiti
- Patlayıcı Türü Tanıma: Yapay zekâ desteği sayesinde metalik olmayan (plastik vb.) patlayıcıların da sınıflandırılabilmesi
- Entegre Sistem Mimarisi: İnsansız kara araçları (İKA), görüntüleme modülleri ve yapay zekâ algoritmalarının bütünleşik şekilde çalışması
- Millî Yetenek: Tamamen yerli teknoloji ile geliştirilmiş olması nedeniyle dışa bağımlılığı azaltan stratejik bir unsur olarak öne çıkıyor
Operasyonel Kullanım Alanları
KÖSTEBEK sistemi, öncelikli olarak mayın/EYP temizliği, sınır güvenliği, lojistik güzergâhların emniyeti ve kritik altyapıların korunması gibi alanlarda kullanıma uygun. İnsansız kara araçlarıyla (İKA) entegrasyonu personel riskini en aza indirirken, mobil kullanım senaryolarında hızlı konuşlandırılabilme imkânı da sunmaktadır.
Ayrıca sistemin gerçek zamanlı analiz kabiliyeti operasyonel karar alma süreçlerinde güvenlik güçlerine hız ve esneklik kazandırmaktadır. Bu yönüyle KÖSTEBEK, klasik dedektörlerin sınırlı kaldığı düşük yoğunluklu çatışma ortamlarında kritik bir fark yaratarak dikkat çekmektedir.
Uluslararası Karşılaştırma ve Konumlandırma
Dünya genelinde patlayıcı tespiti için kullanılan teknolojiler çoğunlukla metal dedektörler, yer radarı (Ground Penetrating Radar, GPR) ve kimyasal sensörlere dayanmaktadır. Ancak bu sistemlerin büyük kısmı metalik olmayan patlayıcıların tespitinde yetersiz kalmaktadır. KÖSTEBEK, mikrodalga tabanlı görüntüleme ve yapay zekâ tabanlı sınıflandırmayı entegre ederek benzersiz bir teknoloji ortaya koymaktadır.
Bu entegre kabiliyet becerisi ve benzersizliği ile KÖSTEBEK sistemi, Türkiye’yi millî güvenlik alanında stratejik teknoloji üreten bir aktör konumuna taşımakta, güvenlik ortamını/muharebe sahasını değiştirmekte ve terörle mücadelede Türkiye’yi öncü bir ülke hâline getirmektedir.
Sonuç ve Değerlendirme: KÖSTEBEK ile Vatan Toprağında İhanete Geçit Yok!
MKE tarafından geliştirilen KÖSTEBEK sistemi, klasik dedektörlerin ötesine geçerek mikrodalga tabanlı görüntüleme ve yapay zekâ entegrasyonu ile modern güvenlik ortamının/muharebe sahasının ihtiyaçlarına uygun/yanıt veren stratejik bir inovasyon olarak dikkat çekiyor. Özellikle asimetrik tehditlerin yoğun olduğu bölgelerde personel güvenliğini artırma ve operasyonel başarıyı yükseltme potansiyeli taşıyor.
KÖSTEBEK sisteminin yerli ve millî imkanlarla geliştirilmiş olması onu Türkiye için hem teknoloji bağımsızlığı hem de savunma sanayii ihracatı açısından kritik bir inovasyon hâline getiriyor. Dolayısıyla KÖSTEBEK hem taktik seviyede hem de stratejik düzeyde Türkiye’nin güvenlik mimarisine değer katan, vatan toprağında ihanete geçit vermeyen bir sistem olarak konumlanıyor.
